Mađari, Rusini, Poljaci i Rumuni sve su nezadovoljniji položajem svog stanovništva u Ukrajini i spremni su da učine mnogo kako bi pritisli Kijev da im da autonomiju i vrati imovinu
Položaj Ukrajine, podeljene države u kojoj se još uvek gine od sporadične minobacačke i pešadijske vatre, u kojoj je sprovođenje odredaba sporazuma iz Minska zamrznuto u razmimoilaženju shvatanja redosleda poteza – postaje sve gori. Pored ekonomskog sunovrata, Ukrajina je ostala zaglavljena u građanskom ratu usred želje dela stanovništva da se pridruži EU i NATO-u. Nije u pitanju samo podela na istočnu (prorusku) i zapadnu Ukrajinu, negu su sada na vidiku i problemi sa statusom manjina i teritorijama na kojima žive. Pogotovo zbog toga što Ukrajina nema dugu tradiciju „vlasništva” nad današnjom teritorijom.
Mađarski premijer Viktor Orban pre nekoliko dana je rekao da je „Ukrajina jedan od najtežih političkih problema i teret savesti za Evropu”. „Gledajući poslednje tri godine, rezultat je tragičan”, rekao je mađarski premijer napomenuvši da je Ukrajina izgubila značajan deo svoje teritorije i stanovništva, ali ne zbog rata nego zbog emigracije ka Zapadu. I da u tom procesu nije bilo primetnih znakova stabilizacije.
Orban je podsetio da je EU imala svoja obećanja prema Kijevu koja nije ispunila. „Nismo držali reč, i to je problem naše savesti”, rekao je on. U međuvremenu, više od tri godine posle protesta koji su se pretvorili u nasilje, u građanskom ratu je živote izgubilo skoro 10.000 ljudi.
Prema Orbanovim rečima, mađarska vlada čini i više nego što je obavezana zakonima kako bi pomogla regulisanju situacije u Ukrajini, odnosno „oko podrške mađarskoj manjini i svim siromašnim ukrajinskim građanima da ostvare bezvizni režim”. U Zakarpatju, najzapadnijem delu Ukrajine, živi između 150.000 i 200.000 Mađara. Većina njih već ima mađarske pasoše i dvojno državljanstvo, iako ukrajinski ustav ne predviđa mogućnost dvojnog državljanstva. Ovi Mađari su, posle Ukrajinaca, druga najveća grupa stanovništva u tom području. U jeku sukoba, u maju 2014. godine, Orban je u parlamentu rekao da Mađari u Zakarpatskoj Ukrajini moraju da dobiju autonomiju i pravo na dvojno državljanstvo. On je novim vlastima, koje su uspostavljene posle svrgavanja bivšeg predsednika Viktora Janukoviča, rekao da očekuje da mađarskoj zajednici obezbede sva prava i mogućnost samouprave.
Osim što zakarpatski Mađari i Rusini nisu hteli da učestvuju u građanskom ratu u Ukrajini, Kijev se prošle godine suočio sa još jednim zahtevom: zakarpatski Rusini su tražili da budu priznati kao narodnost i da dobiju autonomiju. Oni su se pozvali na referendum iz 1991. godine, kada se i Ukrajina odvojila od SSSR, a oko 80 odsto Rusina tada nije htelo da ostane u sastavu ove države.
Zakarpatski region se poslednji pridružio Ukrajini, nakon raspada Sovjetskog Saveza. Prvo je bio deo Mađarske, zatim Austrougarske imperije, pa deo Čehoslovačke do 1945. godine, a onda ga je Josif Visarionovič Staljin posle Drugog svetskog rata prisajedinio sovjetskoj Ukrajini.
Poznato je da je ovaj mali region na samom zapadu Ukrajine i ekonomski i geostrateški značajan za Kijev. U njemu se nalaze ključni gasovodi kroz koje ruski gas ide u Evropu, a preko tog dela odvija se i veliki promet krijumčarene robe iz EU u Ukrajinu i obrnuto. Kao pritisak u Kijevu je dočekana i u petak usvojena rezolucija u varšavskom parlamentu da su ukrajinski nacionalisti koji su sarađivali sa nacistima od 1943. do 1945. počinili genocid nad oko 100.000 Poljaka u regiji Volinija. Ova pogranična oblast u zapadnoj Ukrajini pripadala je Poljskoj do 1939. godine.
Iako poljski lideri odlučno negiraju da imaju bilo kakve teritorijalne pretenzije prema Ukrajini, „Restitucija Kresi”, organizacija osnovana prošle godine, koja se bavi povratkom poljske imovine u zapadnoj Ukrajini, okuplja naslednike bivših vlasnika nacionalizovane imovine tokom 1939/1940. godine. Kako je naveo Sputnjik, skoro 100.000 potomaka onih čija je imovina konfiskovana i koji su bili prisiljeni da emigriraju sada može da zahteva povratak. Osim toga, Varšava ne propušta priliku da podseti Kijev da je Lavov, grad na zapadu Ukrajine – nekada pripadao Poljskoj i da gotovo polovina stanovnika Lavova ima poljske korene.
Poljska je 2008. godine donela zakon o „poljskoj kartici” koju mogu da poseduju ljudi koji žive na teritorijama koje su ranije pripadale Poljskoj: u Ukrajini, Belorusiji i baltičkim zemljama. Kartica vlasnicima omogućuje da poseduju besplatnu dugoročnu poljsku vizu, legalno zaposlenje, pokretanje posla ili studiranje u Poljskoj na ravnopravnoj osnovi kao i svi građani Poljske.
Ovaj ruski portal podseća da je prošle godine poljski Sejm predložio amandman na „Zakon o karti” koji omogućava da njen vlasnik može da dobije poljsko državljanstvo već posle godinu dana boravka u Poljskoj. Posle rezolucije o genocidu, Kijev se sada pribojava da bi Poljaci, kao što je to slučaj sa Mađarima, mogli masovno da dobiju poljske pasoše i traže autonomiju, a da Varšava sve učestalije počne da brani svoje državljane u Ukrajini.
Strah od raspada Ukrajine za sadašnje rukovodstvo je tim veći što je ova država tokom prošlog veka znatno proširila svoje nekadašnje republičke granice, na račun Poljske (Zapadna Ukrajina), Čehoslovačke (Zakarpatje), Rumunije (Bukovina i Besarabija, gde ima jakih separatističkih tendencija u regionu Odese), i Rusije (Krim), a izgubila je okrug Taganrog, koji je otišao u Rusiju 1925. godine.
politika
Položaj Ukrajine, podeljene države u kojoj se još uvek gine od sporadične minobacačke i pešadijske vatre, u kojoj je sprovođenje odredaba sporazuma iz Minska zamrznuto u razmimoilaženju shvatanja redosleda poteza – postaje sve gori. Pored ekonomskog sunovrata, Ukrajina je ostala zaglavljena u građanskom ratu usred želje dela stanovništva da se pridruži EU i NATO-u. Nije u pitanju samo podela na istočnu (prorusku) i zapadnu Ukrajinu, negu su sada na vidiku i problemi sa statusom manjina i teritorijama na kojima žive. Pogotovo zbog toga što Ukrajina nema dugu tradiciju „vlasništva” nad današnjom teritorijom.
Mađarski premijer Viktor Orban pre nekoliko dana je rekao da je „Ukrajina jedan od najtežih političkih problema i teret savesti za Evropu”. „Gledajući poslednje tri godine, rezultat je tragičan”, rekao je mađarski premijer napomenuvši da je Ukrajina izgubila značajan deo svoje teritorije i stanovništva, ali ne zbog rata nego zbog emigracije ka Zapadu. I da u tom procesu nije bilo primetnih znakova stabilizacije.
Orban je podsetio da je EU imala svoja obećanja prema Kijevu koja nije ispunila. „Nismo držali reč, i to je problem naše savesti”, rekao je on. U međuvremenu, više od tri godine posle protesta koji su se pretvorili u nasilje, u građanskom ratu je živote izgubilo skoro 10.000 ljudi.
Prema Orbanovim rečima, mađarska vlada čini i više nego što je obavezana zakonima kako bi pomogla regulisanju situacije u Ukrajini, odnosno „oko podrške mađarskoj manjini i svim siromašnim ukrajinskim građanima da ostvare bezvizni režim”. U Zakarpatju, najzapadnijem delu Ukrajine, živi između 150.000 i 200.000 Mađara. Većina njih već ima mađarske pasoše i dvojno državljanstvo, iako ukrajinski ustav ne predviđa mogućnost dvojnog državljanstva. Ovi Mađari su, posle Ukrajinaca, druga najveća grupa stanovništva u tom području. U jeku sukoba, u maju 2014. godine, Orban je u parlamentu rekao da Mađari u Zakarpatskoj Ukrajini moraju da dobiju autonomiju i pravo na dvojno državljanstvo. On je novim vlastima, koje su uspostavljene posle svrgavanja bivšeg predsednika Viktora Janukoviča, rekao da očekuje da mađarskoj zajednici obezbede sva prava i mogućnost samouprave.
Problemi sa manjinama i teritorijama na kojima žive sve više brinu Kijev zato što Ukrajina nema dugu tradiciju „vlasništva” nad današnjom teritorijom
Osim što zakarpatski Mađari i Rusini nisu hteli da učestvuju u građanskom ratu u Ukrajini, Kijev se prošle godine suočio sa još jednim zahtevom: zakarpatski Rusini su tražili da budu priznati kao narodnost i da dobiju autonomiju. Oni su se pozvali na referendum iz 1991. godine, kada se i Ukrajina odvojila od SSSR, a oko 80 odsto Rusina tada nije htelo da ostane u sastavu ove države.
Zakarpatski region se poslednji pridružio Ukrajini, nakon raspada Sovjetskog Saveza. Prvo je bio deo Mađarske, zatim Austrougarske imperije, pa deo Čehoslovačke do 1945. godine, a onda ga je Josif Visarionovič Staljin posle Drugog svetskog rata prisajedinio sovjetskoj Ukrajini.
Poznato je da je ovaj mali region na samom zapadu Ukrajine i ekonomski i geostrateški značajan za Kijev. U njemu se nalaze ključni gasovodi kroz koje ruski gas ide u Evropu, a preko tog dela odvija se i veliki promet krijumčarene robe iz EU u Ukrajinu i obrnuto. Kao pritisak u Kijevu je dočekana i u petak usvojena rezolucija u varšavskom parlamentu da su ukrajinski nacionalisti koji su sarađivali sa nacistima od 1943. do 1945. počinili genocid nad oko 100.000 Poljaka u regiji Volinija. Ova pogranična oblast u zapadnoj Ukrajini pripadala je Poljskoj do 1939. godine.
Iako poljski lideri odlučno negiraju da imaju bilo kakve teritorijalne pretenzije prema Ukrajini, „Restitucija Kresi”, organizacija osnovana prošle godine, koja se bavi povratkom poljske imovine u zapadnoj Ukrajini, okuplja naslednike bivših vlasnika nacionalizovane imovine tokom 1939/1940. godine. Kako je naveo Sputnjik, skoro 100.000 potomaka onih čija je imovina konfiskovana i koji su bili prisiljeni da emigriraju sada može da zahteva povratak. Osim toga, Varšava ne propušta priliku da podseti Kijev da je Lavov, grad na zapadu Ukrajine – nekada pripadao Poljskoj i da gotovo polovina stanovnika Lavova ima poljske korene.
Poljska je 2008. godine donela zakon o „poljskoj kartici” koju mogu da poseduju ljudi koji žive na teritorijama koje su ranije pripadale Poljskoj: u Ukrajini, Belorusiji i baltičkim zemljama. Kartica vlasnicima omogućuje da poseduju besplatnu dugoročnu poljsku vizu, legalno zaposlenje, pokretanje posla ili studiranje u Poljskoj na ravnopravnoj osnovi kao i svi građani Poljske.
Ovaj ruski portal podseća da je prošle godine poljski Sejm predložio amandman na „Zakon o karti” koji omogućava da njen vlasnik može da dobije poljsko državljanstvo već posle godinu dana boravka u Poljskoj. Posle rezolucije o genocidu, Kijev se sada pribojava da bi Poljaci, kao što je to slučaj sa Mađarima, mogli masovno da dobiju poljske pasoše i traže autonomiju, a da Varšava sve učestalije počne da brani svoje državljane u Ukrajini.
Strah od raspada Ukrajine za sadašnje rukovodstvo je tim veći što je ova država tokom prošlog veka znatno proširila svoje nekadašnje republičke granice, na račun Poljske (Zapadna Ukrajina), Čehoslovačke (Zakarpatje), Rumunije (Bukovina i Besarabija, gde ima jakih separatističkih tendencija u regionu Odese), i Rusije (Krim), a izgubila je okrug Taganrog, koji je otišao u Rusiju 1925. godine.
politika
